Van một chiều lá lật là loại van rất được ưa chuộng, van này nằm trên phần đường ống dẫn lưu. Chức năng của van một chiều lá lật là cho phép khí nén, chất hơi, dầu thủy lực,… được di chuyển qua theo một chiều và không đổi chiều, hoặc ngăn cản chảy ngược lại hay rò rỉ về thiết bị gặp sự cố, hư hỏng.
Vậy van một chiều lá lật là gì? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động ra sao? Mời các bạn tham khảo bài viết dưới đây.
A. Van một chiều lá lật
1. Van một chiều lá lật là gì?
Để hiểu rõ hơn về van một chiều lá lật là gì trước hết chúng ta nên tìm hiểu về van một chiều là gì.
Van một chiều (Check valve) là loại thiết bị sinh ra để lắp đặt ở các đường ống với khả năng không cho các dòng chảy ngược chay qua. Miêu tả dễ hiểu hơn về chức năng van một chiều là van khiến các dòng chảy đi theo một chiều. Van hoạt động tự động mà không cần sự can thiệp của nguồn năng lượng khác (điện, khí nén) trong việc đóng mở. Điều này giúp bạn tiết kiệm được lực lượng nhân công hiệu quả.
2. Van một chiều lá lật cấu tạo
Van một chiều lá lật có 3 bộ phận chính là thân, nắp và lá chi tiết cấu tạo như sao:
- Thân: Những chất liệu có độ bền cao như: Gang, đồng, thép,… được ưu tiên khi chế tạo thân van một chiều lá lật, điều này cực quan trọng giúp những bộ phận bên trong thân được an toàn. Thân có 2 mặt bích được đúc liền với nhau, đặc biệt phải đảm bảo được nhiều tiêu chuẩn không giống nhau như BS, DIN, JIS, ANSI,…
- Nắp: Miêu tả vị trí của nắp nằm phía trên của thân van và được kết nối trực tiếp thông qua mặt bích cùng bu lông. Phần nắp van này rất dễ dàng tháo lắp để bảo dưỡng và kiểm tra.
- Lá: Lá van (đĩa van) có hình dạng hình tròn được làm từ thép chống gỉ hay Inox cao cấp và được bao phủ bởi lớp cao su kết nối cùng bản lề và trục van. Chú ý phần lá van chỉ có thể xoay góc 45 độ.
3. Nguyên lý vận hành van một chiều lá lật
Van một chiều lá lật có nguyên lý hoạt động đơn giản là phụ thuộc hoàn toàn vào lực của dòng chảy tác động lên đĩa van khiến đĩa van mở, van đóng lại nhờ trọng lực. Miêu tả chi tiết như sau:
- Van không hoạt động khi chưa có lưu lượng dòng chảy chạy qua, lúc này thứ giữ co lá lật đóng là trọng lực. Van bắt đầu hoạt động khi dòng chảy bắt chảy tiến đến van, dưới tác dụng của dòng chảy, tạo lực đẩy khiến van bị đẩy ra khỏi vị trí đóng, van mở dòng chảy được di truyền qua.
- Vào lúc ngừng dòng chảy, dòng nước ngược hướng và trọng lực thúc đẩy van đóng lại, van đóng đồng nghĩa với việc nước ngược chiều không chảy quay lại được nửa.
B. Ưu điểm và ứng dụng của van một chiều lá lật
1. Ưu điểm
Van một chiều lá lật với chức năng chính là ngăn không cho dòng chảy quay ngược về được sử dụng ở các hệ thống, chất lỏng, gas, truyền dẫn nước,…
Những ưu điểm nổi bật của van một chiều lá lật:
- Độ bền và tuổi thọ cao khi so với các loại van một chiều lò xo.
- Van có thể được sử dụng trong hệ thống có áp lực thấp.
- Cách thức hoạt động đơn giản, dễ sử dụng.
- Đa dạng về kích thước, dễ sử dụng lựa chọn lắp đặt,
- Dễ dàng kết nối mặt bích cho các van lớn và kết nối ren cho van nhỏ.
- Van đảm bảo nước không chảy ngược giữ an toàn cho máy bơm khi không vận hành.
2. Ứng dụng
Ứng dụng phổ biến nhất của van một chiều lá lật là được gắn với máy bơm nước để giúp ngăn cản nước chảy ngược về gây hư hỏng và thiết bị.
Đặc biệt, van một chiều lá lật còn được gắn ở hệ thống bình chứa nước, giúp lưu chất được giữ lại bên trong và không bị thoát ra ngoài. Ở các hệ thống cấp nước không thể thiếu loại van một chiều này.
C. Đặc điểm và lưu ý sử dụng của van một chiều lá lật
1. Đặc tính
Van lá lật một chiều có những đặt tính đặc biệt mà chúng ta ít được thấy ở các loại van một chiều khác đó là:
- Van một chiều lá lật thuộc dòng van cơ nhưng lại vận hành tự động hoàn toàn.
- Van một chiều chỉ cho lưu chất chảy một chiều không chảy ngược.
- Các van trong dòng van Check valve thì van một chiều lá lật có độ vận hành ổn định và chịu áp lực tốt đứng đầu tất cả.
- Đa dạng hình dạng, kích cỡ không giống nhau đáp ứng được nhu cầu sử dụng đa dạng của người dùng.
- Dễ tháo rời vệ sinh bảo dưỡng và kiểm tra van.
- Van hoạt động đóng sẽ gây tiếng ồn do va đập vào thân van, có thể giải quyết tiếng ồn bằng cách chọn mua van một chiều lá lật có gioăng đệm.
- Chú ý phần lưu chất khi di chuyển qua van được loại bỏ sạch các rác thải, rác sẽ gây kẹt khiến van không hoạt động được bình thường.
2. Những lưu ý khi lắp đặt sử dụng van một chiều lá lật
Để sử dụng van một chiều lá lật thật an toàn thì điều đầu tiên chúng ta phải lắp đặt đúng cách và lưu ý những điều sau:
- Lựa chọn van phù hợp với các thông số hệ thống máy: Chất liệu, kiểu kết nối, kích cỡ, tiêu chuẩn của kết nối.
- Van một chiều lá lật sẽ chỉ có một chiều dòng chảy được đi qua và chiều đó được ký hiệu bằng mũi tên nằm bên trên thân của van. Chú ý và lắp đặt đúng hướng sử dụng.
- Phương lắp đặt của van được lắp đặt theo 2 chiều đó là đứng và ngang.
D. Cách phân biệt các loại van một chiều
Hiện nay, trên thị trường có tới hàng trăm loại van một chiều khác nhau, điều đó khiến người mua gặp khó khăn trong việc chọn lựa, phân biệt các loại van.
Dựa trên nhiều tiêu chuẩn nguyên lý khac nhau chúng ta có thể phân chia van một chiều thành các nhóm sau.
1. Van một chiều dạng cánh bướm
Van cánh bướm có cấu tạo khá tương tự van lá lật. Đặc điểm nhận diện là van bướm có phần đĩa van hình cánh bướm để đóng mở. Thân van được cấu tạo từ nhiều loại chất liệu như: Inox, thép chống gỉ, gang.
Lực đóng của van sẽ xấp xỉ với lực lò xo. Dòng chảy đi theo chiều thuận, tạo ra một áp lực đẩy mạnh. Để van mở ra cần lấy lực đẩy đến từ dòng chất phải lớn vượt qua lực đàn hồi.
Kết thúc dòng chảy lực của lò xo tiến hành đóng cửa của van quay trở lại trạng thái lúc đầu.
2. Van một chiều dạng cối
Van một chiều cối được chế tạo từ Inox 304, có cấu tạo khá tương đồng với đĩa bay nên được nhiều người gọi là van một chiều đĩa. Van được làm kín nhờ vào áp lực mà lò xo, van một chiều cối có vị trí lắp đặt phổ biến là vị trí ngang và hướng chảy phù hợp nhất là từ dưới van đi lên.
Van được nhấc lên qua sự tác động của dòng chảy và đóng lại khi lưu chất không chảy, cửa van được hạ xuống lập tức và đóng ngay vị trí vòng làm kín.
3. Van một chiều dạng lò xo
Van một chiều dạng lò xo hay van một chiều đĩa lò xo. Điểm khác biệt của loại van này là phần đĩa van kết nối với lò xo và được giữ cố định trong phần thân của van.
Đĩa van chịu tác động trực tiếp của áp lực từ dòng khí, dầu được đi vào từ phần cửa dẫn. Vào thời điểm này, lò xo bị đĩa van ép chặt cho lượng lưu chất chảy qua. Khi không còn dòng lưu chất nào đi qua lực của lò xo mạnh hơn lực đẩy của đĩa, van được đóng lại.
4. Van một chiều loại nâng
Van một chiều loại nâng có cấu tạo và nguyên lý vận hành tương tự với van một chiều đĩa. Nhưng van một chiều dạng đĩa có phần đĩa cùng lò xo nằm song song với phương hướng của dòng chảy, còn van một chiều dạng nâng thì nằm vuông góc.
5. Van một chiều màng
Van một chiều dạng màng có phần khác biệt nhất đó là màng cao su. Màng cao su luôn đảm bảo có độ bền tốt, với tác dụng chặn ống và bịt ống kín. Màng không thể mở nếu áp lực tác động lên màng là không đủ. Màng chỉ mở khi áp lực của dòng lưu chất lớn hơn lực đàn hồi mà màng cao su tạo ra.
6. Van một chiều dạng mỏ vịt
Các chi tiết trong quá trình đóng mở của van một chiều màng cao su có phần tương tự van một chiều dạng mỏ vịt, cả 2 đều có độ bền và đàn hồi tốt từ cao su. Hình dạng van ở lúc bình thường không đóng mở là hình nón tròn xoay, Phần đỉnh của hình nón đóng lại ngăn cản các dòng chảy đi qua. Của van được mở khi phần cao su chịu phải áp lực đủ lớn từ khí nén và chất lỏng thủy lực.
Các thông tin vừa rồi cũng đã kết thúc bài viết về van một chiều lá lật. Hy vọng bài viết có thể mang đến cho quý khách hàng những lời giải đáp cho những vấn đề, thắc mắc hợp lý nhất.
